คำว่า ขยะ ทุกท่านคงทราบดีว่าสร้างความสกปรกและส่งกลิ่นที่เหม็นอยู่แล้วใช่ไหมครับ นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคอย่างเช่นพวกหนู แมลงสาบ แมลงวัน ทำให้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แม่น้ำ ลำคลอง รวมไปถึงสัตว์ต่างๆ

   การคัดแยกขยะ เป็นอีกวิธีที่ช่วยลดปริมาณขยะมูลฝอยได้ ซึ่งขยะมูลฝอยเป็นสิ่งของที่เหลือจากกระบวนการผลิตและอุปโภคซึ่งเสื่อมสภาพแล้ว จนไม่สามารถนำกลับมาใช้ได้อีกหรือไม่ต้องการใช้แล้วนั่นเองครับ บางชนิดอาจเป็นของแข็งหรือกากของเสีย ทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ ทางกาย และจิตใจได้ สำหรับประเภทขยะสามารถแบ่งได้ 4 ประเภท

• ขยะรีไซเคิล
• ขยะอินทรีย์
• ขยะทั่วไป
• ขยะอันตราย

   เป็นขยะที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยนำไปแปรรูปด้วยกรรมวิธีต่างๆ และนำกลับมาใช้ได้ใหม่อย่างเช่น กระดาษ พลาสติก แก้ว โลหะ กระป๋อง ฯลฯ เป็นหนึ่งประเภทที่สามารถทำการคัดแยกขยะได้ง่ายที่สุด เพื่อเป็นการช่วยลดปริมาณขยะมูลฝอย สำหรับสีของตัวถังขยะรีไซเคิลจะเป็นสีเหลืองนั่นเองครับ

   สำหรับวิธีการคัดแยกขยะรีไซเคิลอย่างจำพวก "แก้ว" ภาชนะใส่อาหาร ใส่เครื่องดื่ม ขวดเครื่องสำอาง ขวดครีม สามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท

1. แก้วดี ก็คือขวดแก้วหรือบรรจุภัณฑ์ และภาชนะแก้วที่ไม่มีรอยแตกร้าวหรือรอยบิ่น เพราะเมื่อนำเข้าโรงงานโดยทำการล้าง และสามารถนำกลับมาใช้ได้ใหม่ ซึ่งแก้วแบบนี้จะเรียกว่า "Reuse"
2. แก้วแตก ก็คือแก้วที่มีรอยแตกร้าว หักหรือบิ่นที่ตรงข้ามกับแก้วดี แก้วพวกนี้จะถูกนำมาแยกตามสี สีที่ว่านี้เป็นพวกแก้วที่มีสีใส สีชา และสีเขียว จากนั้นจะนำเข้าเครื่องบดเพื่อหลอมใหม่ ซึ่งในลักษณะนี้จะใช้แก้วที่แตกประมาณ 30-40% ในการผลิตแก้วใบใหม่

   การแยกกระดาษ จะเป็นวัสดุที่ใช้พลังงานกว่า 1 ใน 5 ของโลกในการผลิตจากพลังงานที่ใช้ทั้งหมด แต่ปัจจุบันมีกระดาษเพียงแค่ 60% เท่านั้น ที่มีการคัดแยกขยะ และนำมาเป็นขยะรีไซเคิล ซึ่งผลิตภัณฑ์กระดาษนี้ที่ร้านรับซื้อของเก่าจะมีอยู่ 7 ประเภท

1. กระดาษถ่ายเอกสาร
2. กระดาษน้ำตาล (กระดาษลัง)
3. กระดาษบิลเอกสาร
4. กระดาษหนังสือพิมพ์
5. กระดาษสมุด
6. กระดาษหนังสือ (เป็นเล่มหรือไม่เป็นเล่ม)
7. กระดาษสี

   และสำหรับพลาสติก จะแบ่งเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 2 ประเภท

1. พลาสติกคงรูปถาวร คือพลาสติกที่ผ่านกระบวนการขึ้นรูปแบบแข็งตัว ไม่สามารถหลวมกลับมาได้ใหม่อย่างเช่น แก้วน้ำหรือจานชาม
2. พลาสติกที่สามารถนำกลับมาใช้ได้ใหม่ ซึ่งสามารถแบ่งได้ตามประเภทของพลาสติกได้ 7 ประเภท ซึ่งจะดูได้ที่สัญลักษณ์บนบรรจุภัณฑ์ครับ

   จำพวกโลหะอย่างเช่น เหล็กล่อ เหล็กรูปพรรณ เฟืองรถ น็อต ตะปู ตะแกรง ท่อไอเสีย ปั๊มน้ำ เพลาท้ายรถ เหล็กสังกะสี กระป๋อง อลูมิเนียม ฯลฯ

   เป็นขยะอินทรีย์หรือเป็นขยะที่สามารถย่อยสลายได้ หรือเน่าเสียได้ในระยะเวลาที่รวดเร็วอย่างเช่น เศษอาหาร  เศษเนื้อสัตว์ เศษผลไม้ หญ้า กิ่งไม้ ใบไม้ ฯลฯ ซึ่งขยะประเภทนี้สามารถนำไปทำเป็นน้ำหมักจุลินทรีย์ ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ และใช้บำรุงดินหรือบำรุงต้นไม้ได้ต่อไปนั่นเองครับ สำหรับขยะอินทรีย์ตัวถังจะใช้เป็นสีเขียว

   เป็นขยะที่สามารถนำมาใช้ใหม่ได้หรืออาจจะเป็นขยะที่นำมาแปรรูปอย่างเช่น ถุงอาหารที่เปื้อนแกง เศษผ้า ซองขนม เซรามิก กระเบี้องแตก ฯลฯ ให้แยกออกจากประเภทอื่นๆ เพื่อนำไปทำพลังงานความร้อนใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าได้ โดยสีของตัวถังจะเป็นสีน้ำเงิน

   เป็นขยะที่มีการปนเปื้อนของสารที่เป็นอันตราย มีวัตถุที่เป็นพิษ วัตถุกัดกร่อน วัตถุติดเชื้อและวัตถุไวไฟอย่างเช่น ถ่านไฟฉาย แบตเตอรี่ หลอดไฟ กระป๋องสเปรย์ ฯลฯ ซึ่งสิ่งของเหล่านี้หากนำไปทิ้งรวมกับขยะทั่วไปจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก

   โดยสามารถสังเกตสัญลักษณ์หรือเครื่องหมายเตือนที่ติดอยู่กับฉลากได้ว่าสิ่งนั้นเป็นอันตรายหรือไม่ ดังนั้นควรแยกออกจากขยะประเภทอื่นๆ อาจจะใส่ถุงหรือกล่องก่อนแล้วค่อยนำไปทิ้งลงถังขยะ โดยสีของตัวถังจะเป็นสีแดง

   เราทุกคนสามารถช่วยลดประมาณขยะในบ้านได้ง่ายๆ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตเพื่อให้สอดคล้องตามหลัก 5R

1. Reduce การลดปริมาณขยะ โดยลดการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีบรรจุภัณฑ์ที่สิ้นเปลืองอย่างเช่น การใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก การใช้กล่องข้าวแทนกล่องโฟม การใช้ผ้าเช็ดหน้าแทนการใช้กระดาษทิชชู การรับประทานอาหารอาหารที่ร้านแทนการห่อกลับบ้าน
2. Reuse การนำมาใช้ซ้ำให้คุ้มค่าอย่างเช่นพวกขวดแก้วสามารถนำไปใส่ของบางอย่าง กล่องกระดาษ กระดาษพิมพ์หน้าหลัง การนำขวดพลาสติกไปทำเป็นแจกัน การนำเศษผ้ามาเย็บรวมกันจนเป็นชิ้น การใช้ภาชนะที่ใช้ซ้ำได้ เป็นต้น
3. Repair การซ่อมแซมแก้ไขสิ่งต่างๆ ให้สามารถใช้งานได้แทนการนำไปขยะเปล่าประโยชน์ ส่วนใหญ่มักจะเป็นพวกเครื่องใช้ไฟฟ้า โทรทัศน์ พัดลมต่างๆ ไม่เว้นแต่พวกเฟอร์นิเจอร์ที่ชำรุดหรือทรุดโทรม ก็สามารถนำมาตกแต่งใหม่เพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีกครั้งนั่นเองครับ
4. Reject การหลีกเลี่ยงใช้สิ่งที่ก่อให้เกิดมลพิษ ที่ย่อยสลายยาก หรือนำไปรีไซเคิลได้ยาก รวมไปถึงพวกผลิตภัณฑ์ที่ใช้ได้แค่เพียงครั้งเดียว เช่น โฟม แก้วพลาสติก แก้วกระดาษ เป็นต้น
5. Recycle การแปรสภาพและหมุนเวียนนำกลับมาใช้ได้ใหม่ โดยหลักการง่ายๆ เพียงเลือกใช้แต่ผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำไปรีไซเคิลได้อย่างเช่น แก้ว กระดาษ พลาสติก โลหะหรืออลูมิเนียม โดยหลังจากนั้นจะนำไปคัดแยกออกต่างหากเอาไว้เพื่อนำไปขายหรือบริจาค และนำไปเข้าสู่ระบวนการรีไซเคิลต่อไปครับ

   การคัดแยกขยะนั้นเป็นประโยชน์อย่างมากและเป็นการลดปริมาณขยะอีกด้วยนะครับ เพราะการคัดแยกขยะทำให้ขยะถูกส่งต่อไปในกระบวนการที่ถูกต้องได้ง่ายมากยิ่งขึ้น เช่น การนำไปเผา การนำไปรีไซเคิล นำไปย่อยสลาย ฯลฯ แต่ถ้าหากไม่ได้ทำการแยกขยะมาก่อนก็จะต้องมาทำการคัดแยกอีกรอบ ซึ่งก่อนจะทำการคัดแยกก็ต้องนำมารวมกันก่อน ดังนั้น ก็จะกลายเป็นกองขยะขนาดใหญ่นั่นเองครับ ซึ่งส่งผลต่อมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม